พระราชกรณียกิจ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระราชกรณียกิจที่โดดเด่น และลึกซึ้งในการส่งเสริมและพัฒนาการศึกษา สะท้อนถึงพระมหากรุณาธิคุณและความรักที่พระองค์มีต่อประชาชนและอนาคตของชาติ โดยมิเคยแบ่งแยกว่าเป็นชายหรือหญิง จะยากดีมีจน หรือว่านับถือศาสนาใด ทรงเห็นว่าการศึกษาเป็นสิ่งสำคัญประการหนึ่งที่จะช่วยให้ประชากรสามารถพึ่งพาตนเองได้ และเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศ ตลอดจนดำเนินชีวิตได้อย่างถูกต้อง ด้วยทรงมีพระราชประสงค์ให้เยาวชนของชาติได้รับการศึกษาอย่างเท่าเทียม จึงพระราชทานพระราชทรัพย์เป็นทุนเริ่มแรกให้แก่ โรงเรียนเจ้าแม่หลวงอุปถัมภ์ 1 ในการสร้างโรงเรียนสำหรับชาวไทยภูเขาเผ่าเย้าที่บ้านห้วยขาน ต.แม่งอน อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ และทรงมอบโรงเรียนให้อยู่ในความดูแลของกองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดน โดยปัจจุบันเป็นโรงเรียนที่สอนถึงระดับมัธยมศึกษาตอนต้น สังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ตลอดจนพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เพื่อสร้างอาคารหลังใหม่ให้แก่ โรงเรียนเจ้าแม่หลวงอุปถัมภ์ 2 สำหรับเด็ก ชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง ต.แม่ริม อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ ทั้งยังทรงพระกรุณาพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ เพื่อส่งเสริมการศึกษาของราษฎร โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ด้อยโอกาส ผู้อยู่ในถิ่นทุรกันดาร ให้ได้มีโอกาสเรียนในระบบโรงเรียน โรงเรียนฝึกอาชีพ และแหล่งความรู้ต่าง ๆ ทรงรับมูลนิธิช่วยเหลือนักเรียนที่ขาดแคลนไว้ในพระบรมราชินูปถัมภ์ พระราชทานพระราชานุเคราะห์ให้ครอบครัวประชาชนในชนบทมีอาชีพเสริมเพิ่มขึ้นจากอาชีพหลัก เพื่อให้มีรายได้เพิ่มพูนขึ้นสำหรับเป็นทุนให้บุตรหลานได้มีโอกาสศึกษาเล่าเรียน ตลอดจนโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมส่งเสริมบูรณาการด้านต่าง ๆ ไปกับวิชาความรู้ เช่น ด้านคุณธรรม ความรักชาติ การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม โดยให้ศึกษาเรียนรู้ด้วยตนเองอยู่เสมอ นอกจากนี้ยังทรงรับนักเรียนยากจนขาดโอกาสทางการศึกษาที่ทรงพบด้วยพระองค์เองระหว่างการเสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎร ไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์เกือบ 2,000 คน โดยทุนการศึกษานี้มิได้พระราชทานแก่นักเรียน นิสิต นักศึกษาในกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัดเท่านั้น หากแต่พระมหากรุณาธิคุณนี้ยังแผ่ไพศาลไปยังเด็กพิการให้เข้ารับการศึกษาในโรงเรียนการศึกษาพิเศษตามความสามารถจนจบการศึกษา เพื่อนำความรู้ไปประกอบอาชีพหาเลี้ยงตนเองได้ในอนาคต…
